Bart Braafhart, een toeristische ondernemer uit Salla, stierf op 12 februari 2019 in het Centraal Ziekenhuis van Lapland in Rovaniemi. Hij was 61 jaar oud toen hij stierf. Braafhart, geboren in Nederland, reisde in 1978 voor het eerst naar Salla. Aan het einde van de reis schreef hij in zijn aantekeningen dat Salla een plaats was om naar terug te keren. De natuur van Salla had indruk gemaakt.

Dus keerde hij terug in de volgende zomers, dan in de winter en uiteindelijk in andere seizoenen. In 1999 stopte hij met werken als leraar in Nederland en is hij permanent naar Salla verhuisd. De eerste jaren van Braafhart in Salla werden doorgebracht met verschillende toeristische banen in bedrijven, projecten en gemeenten. Hij had onder andere een aanzienlijke impact op de Nederlanders die eind jaren negentig naar Salla reisden. In zijn werk voor toerisme in Salla en Oost-Lapland werd Braafhart in 2002 erkend toen hij tot Laplander van het jaar werd verkozen.

In 2012 richtte Braafhart een eigen bedrijf op, B.Art Collection, dat natuur- en cultuurgidsen en diensten voor reizigers aanbood. Hij maakte uitstapjes met zijn klanten, bijvoorbeeld naar het Tuntsa Wilderness Area en Oulanka National Park. Hij organiseerde ook fotografiecursussen van het noorderlicht en multimedia presentaties over het noorderlicht. Hij was sinds 2013 ook plaatsvervangend lid van de Tourist Board Matka Sallaan.
Braafhart was ongekend geïnteresseerd in geologie, noorderlicht en de Finse natuur en al zijn verschijnselen.
Zijn hoeveelheid kennis was enorm en je kon uren met hem praten, bijvoorbeeld over de opkomst van het noorderlicht, de bewegingen van de aarde en klimaatvariaties. Zijn klanten wisten zeker meer over het noorderlicht en natuurlijke fenomenen dan de gemiddelde reiziger uit Lapland. Braafhart zei altijd: ”Keep an eye on the sky” – houd de lucht in de gaten. Hij realiseerde zijn eigen motto en bracht vele herfst- en winterseizoenen door om de hemel en het noorderlicht te bekijken en foto’s te maken. In de vroege uren van de ochtend stuurde hij vaak door hem gemaakte foto’s van het noorderlicht naar de internationale sites van space agencies. Daar schitterde zijn foto vaak op de voorpagina.
De winter was de drukste tijd voor Braafhart. Klanten waren er genoeg en het noorderlicht werd ’s nachts gecontroleerd. De laatste keer dat we elkaar ontmoetten, grapte Braafhart dat de nachten gelukkig gelukkig bewolkt zouden zijn, zodat hij eens kon uitrusten. De dood van Braafhart is een groot verlies voor het toerisme van Salla. We verloren een vriendelijke, behulpzame en gepassioneerde persoon, die van Salla en zijn dieren in het wild hield. Het zegt genoeg over zijn liefde voor alles in en om Salla, dat hij naar zijn wens in Salla werd begraven.

Tekst: Kati Vesalainen, reiscoördinator van de gemeente Salla.
Vertaling: Guido Nuijten

Bekijk ook Bart Braafhart’s in memoriam pagina voor meer artikelen.

Rond 27 april, de verjaardag van koning Willem-Alexander, werd hier in Finland op meerdere plaatsen de koningsdag gevierd. Uitbundig en met velen tesamen. Fijn zo! Dat koningsfeest is inderdaad een mooie gelegenheid, om onze landgenoten weer eens te zien en te spreken. Waarom dus niet? In het Aleksis-Kivi-huis (Villa Kivi) in Helsinki waren een vijftigtal Nederlanders bij elkaar (of meer? Ik heb ze niet geteld), zittend of staand, met een glas wijn of een Heinekenbiertje in de hand. En … het was er gewoon gezellig.

Bij het om me heen kijken viel me vooral de kleur oranje op: oranje overhemden, oranje T-shirts, oranje bloezen, oranje stropdassen, oranje strikjes. Oranje lintjes heb ik eerlijk gezegd niet gezien, maar dat is geen verrassing in het buitenland. De wolken van de oranje lintjesregen hangen altijd boven Nederland, niet boven Finland, jammer maar waar. Ook de kleuren blauw-wit-rood waren overigens wel aanwezig, maar niet zo dominerend als oranje.

De hapjes van Camilla waren stuk voor stuk overheerlijk, maar vooral de brokjes oude kaas (Old Amsterdam?) werden opvallend gretig opgeprikt en graag opgepeuzeld, heerlijk! En toen er gefluisterd werd, dat er bitterballen werden opgediend, toen was het op sommige plaatsen ineens dringen geblazen. Een gloeiend hete bitterbal met heerlijke mosterd (het liefst toch wel Doetinchemse mosterd; maar ja, die heb je in Finland nu eenmaal niet), super, daar pleeg je toch een moord voor?
Na een speechje van de Nederlandse ambassadeur en de voorzitter van de vereniging werd het Wilhelmus uit volle borst meegezongen, door allemaal; vreemd toch, want we voelen ons immers niet erg Duits (maar wel Nederlands = diets!) en de koning van Spanje eren we toch ook allang niet meer, we weten vaak niet eens meer, hoe die heet.

De vraag die hier naar boven komt, luidt: zijn wij, Nederlanders in het buitenland, toch niet enigermate geneigd tot Nederlandse nostalgie, als we er de kans voor krijgen? Zo ja, waarom eigenlijk ook niet? Zo nee, waarom komen we dan hier bijeen?
Ik houd me voorlopig maar bij het ‘zo ja’! Want nostalgie is toch ook een beetje gezond heimwee naar ons eigen thuis, naar onze geboortegrond die we (hopelijk vrijwillig) verlaten hebben en die we ongemerkt zelfs enigszins idealiseren en personaliseren. Alsof het succes van het jonge Ajax (met de populaire veteraan Jari Litmanen in het achterhoofd) of het onverwachte succes van de zanger Duncan Laurence bij het Eurovisie songfestival een verdienste van onszelf is.

Hier voor me ligt nummer 2/2019 van het populaire tijdschrift ‘HOLLANDS Glorie‘, een fraai uitgegeven blad met interessante inhoud en veel foto’s. Ons wordt daarin een selectie goed geschreven artikelen en berichten gepresenteerd, die toch wel tot nadenken stemmen. Het tijdschrift opent met een fraaie foto van Deventer met het beroemde gedicht van Hendrik Marsman uit 1936 erop geplakt: ”Denkend aan Holland zie ik breede rivieren traag door oneindig laagland gaan …” Overigens … Deventer ligt niet eens in Holland maar in Overijssel; en voorts is de rivier de Ijssel daar veel en veel minder breed dan de Rijn, de Waal of de Maas. Maar goed. Maar toch is het daarom op de keper beschouwd wel goed, dat het blad als ondertitel heeft: ‘Het mooiste van Nederland’. Anders zouden we denken, dat het altijd maar over Holland, Amsterdam of Rotterdam zou moeten gaan. Nee dus.

Onze geschiedenis komt in Hollands Glorie ruim aan bod, met bijvoorbeeld het ”landgoed Matanze. Gesticht met geld uit de door Piet Hein veroverde Zilvervloot, in de baai van Matanzas.”
Dat was overigens wel al lang geleden: in 1628 om precies te zijn!
Verderop in het magazine staat een vraag: ”Wie was Johan Maurits?” Natuurlijk was hij ook de bouwheer van het Mauritshuis in Den Haag, dat wel, maar verder? Het ‘beeldverhaal’ rondom hem was tot nu toe vrijwel positief, maar de laatste tijd vraagt met zich steeds meer met terechte zorg af, of hij ook niet een belangrijke rol in de internationale slavenhandel heeft gespeeld. En dat klinkt toch niet meer zo positief! In de tekst staat nu als aankondiging van een tentoonstelling over hem, notabene in zijn eigen Mauritshuis in Den Haag: ”Bewogen beeld. Op zoek naar Johan Maurits”. Het beeld van het beeldverhaal beweegt zich dus, we zijn opnieuw op zoek naar de waarheid van dit leven. En ook naar de waarheid van onze misschien wat al te nostalgisch positief beleefde geschiedenis.
Want dat bewegen van een beeld betekent nieuwe beeldvorming. Wij beroemen ons wel altijd op onze Gouden Eeuw, was het echter inderdaad alles wel goud wat daar blonk? Zeker niet! Denken we bijvoorbeeld maar aan gouverneur-generaal Jan Pieterszoon Coen, of aan prins Maurits van Oranje, of aan de tragedie van de Molukken?
Onschuldig is echter wel de in Hollands Glorie vermelde historische aandacht voor een sympathieke, 19de-eeuwse jonkheer en tekenaar Pieter van Loon, wiens huis in Amsterdam niet voor niets een klein, maar interessant museum is.
Kort wordt ook het schip van de Engelsman (!) Henri Hudson, de Halve Maen, genoemd, dat in Hoorn als replica voor anker ligt. Diens ontdekking van Manhattan, van Nieuw Amsterdam, van New York heeft ons (Hollanders) toch wel goud opgeleverd. In vele opzichten. Maar daarvan wilden de Engelsen lange tijd niets weten.

Als stad wordt dit keer ruimschoots Amersfoort belicht; terecht toch, want op de verjaardag van Willem-Alexander waren hij, Maxima en de drie prinsesjes daar op bezoek, en hebben daar misschien gekoekhapt (Deventer koek wellicht?) en leuk gespeeld en gehost met Amersfoortenaars en hun kinderen. Ook wel enigszins nostalgisch toegejuichd door velen ter plaatse, en door anderen via teveebeelden of geïllustreerde bladen à la magazine Panorama. OK dan maar weer, want waarom ook niet? Amersfoort is heus wel de moeite van een bezoek waard; het is een oude, maar ook een moderne en goedverzorgde stad, met ”Muurhuizen, musea & moderne architectuur” en uiteraard met Piet Mondriaan, die er geboren is. Bij die architectuur denken we dan aan Rietveld. En wat onze geschiedenis betreft denken we aan de in 1619 vermoorde landsadvocaat Johan van Oldenbarnevelt, in Amersfoort geboren.

In de (ook als boek uitgegeven) serie ‘Ons Dorp‘ komt dit keer een ”Drents dorp aan de brink” ter sprake: Zeijen. De tekst begint zo: ”Veel Nederlandse dorpen hebben hun karakter helaas verloren.
Zeijen gelukkig niet.” Vergane glorie dus, maar toch … de bewoners van nu hebben er een modern en functionerend geheel van weten te maken. En juist door dit nostalgisch en toch verantwoord streven is het een modern, attractief en ook toeristisch veelbezocht woondorp geworden, want ”Zeijen ligt perfect, niet te ver van Assen en Groningen”. Een oud dorp met een interessant verleden, dat bezoekers kan boeien, omdat het de bewoners zelf ook interesseert en ze inspireert, hun tradities in leven te houden. Ondanks de hoge, maar door brand en storm jammergenoeg meerdere malen geteisterde korenmolen, die nu volledig verdwenen is en niet meer opgebouwd wordt.

Nostalgie klinkt ook door bij ”Een stille parel tussen Maas en Waal”, een bijna verloren gegaan natuurgebied bij Heerewaarden in de Bommelerwaard, vlak aan de Duitse grens. Daar is het Fort de Voorn gelegen, een strategisch punt van waaruit prins Maurits van Oranje zich verdedigde tegen de Spanjaarden. Dat fort uit het begin van de zeventiende eeuw lag en ligt nog op een eiland tussen Maas en Waal, die daar toen letterlijk contact met elkaar hadden, in elkaar overvloeiden. Dat eiland was strategisch van groot belang ter verdediging van de dubbele invalshoek vanuit Duitsland naar de Nederlandse republiek. Fort de Voorn ligt nu in een gebied, dat opnieuw de aandacht krijgt van boswachters en fruitboeren. Het samenstromen van twee rivieren met volledig anders samengestelde watermassa’s heeft in vroeger tijden de flora en fauna van het gebied diepgaand beinvloed en verrijkt. Dit dreigt nu helemaal verloren te gaan. Maar door zorgvuldig wikken en wegen en ook uitproberen wordt er verstandig naar gestreefd, deze oude natuur zo veel mogelijk te
herstellen. Dat is dan een positieve invloed van oprecht gevoelde nostalgie.

Dat Nederland wat kookkunst betreft over het algemeen geen grote naam heeft, weten we heus wel. Een nostalgische herinnering daaraan is daarom de ‘stamppotbijbel’, die recepten verkondigt (want de bijbel en de bijbelse verkondiging behoort ook tot de nostalgische realiteiten van toen en nu): het gaat hierin over hutspot en boerenkool en uiteraard moderne varianten erop.
Maar toch … op het gebied van kokerellen kunnen moderne koks met hun heerlijk aanbod zich internationaal inderdaad laten zien en proeven. Dat lijdt momenteel verder geen enkele twijfel, dus uitgekozen worden hier in Hollands Glorie tien bijzondere restaurants door het hele land. Een daarvan, ’t Nonnetje, heeft mijn hart gestolen, omdat je daar voor een aardig prijsje ”met ziel en zaligheid” (hoe dat precies moet, weet ik eigenlijk niet zo goed) heerlijk kunt eten van wat de pot schaft in de vier seizoenen. Dus telkens wat anders, verfijnd en vakkundig klaargemaakt. Het betreft hier een klein, maar internationaal gewaardeerd ’tweesterrenrestaurant’ in het oude Hanzestadje Harderwijk aan de noordkant van de Veluwe, in Gelderland dus.
Frappant was wel, dat in dit nummer van Hollands Glorie niet de Haagse hopjes, of de Delftse Calvé-pindakaas of de Goudse stroopwafels naar voren gehaald worden, maar vier andere ”Klassiekers. Prachtige producten van eigen bodem”. Dat zijn 1) de cacao van C.J. Van Houten & zoon, 2) het Flipje van Tiel, 3) de Piet Pelle-kinderfiets van Gazelle en 4) het volkoren graanontbijt Brinta.
De Gazelle kinderfiets is mij niet meer zo bekend.
Brinta heb ik veel moeten eten en was vlak na de oorlog een gezond volksvoedsel uit Groningen: ”Niemand de deur uit zonder een Brinta-ontbijt!”. Reinier Paping, die de Elfstedentocht 1963 won, werd na afloop van die barre tocht gevraagd, wat hij die ochtend had gegeten. ”Och, wat lichte kost” antwoordde Paping laconiek, ”een bord Brinta”.
Met Flipje van Tiel met zijn kersenjam van ‘De Betuwe’ ben ik opgevoed, vooral geliefd bij de kinderen vanwege het spaarprentenboek met ”De Avonturen van Flipje”. De jam smaakte ook wel, maar het ging hen vooral om de plaatjes van Flipje.
De cacao van Van Houten was zelfs nog lang in Finland populair. In het begin van de jaren zeventig stond er nog steeds een blik (nou ja, toen was het een kartonnen doosje geworden) van ‘Kaakao Van Houten’ in de keukenkast van mijn schoonmoeder en dat werd bij het bakken bijvoorbeeld nog volop gebruikt. Zo zie je maar.

Er zijn nog zoveel andere zaken, die onze nostalgie wakker kunnen roepen: Toon Hermans, Wim Sonneveld, Delfts blauw, kinderliedjes, sinterklaasliedjes en ga zo maar verder. Een voorbeeld van nostalgische hernieuwing is misschien: ”Koninklijk blauw Royal Delft komt met een nieuwe verzamelcollectie genaamd Proud Mary. Vernoemd naar Mary II, echtgenote van stadhouder Willem III en groot liefhebster van Delfts blauw.” Hieruit blijkt wel, hoe internationaal deze producten toen al waren en nu nog steeds zijn. Maar goed, je kunt er nu ook nog heel wat geld mee verdienen, en niet alleen met tulpen, amaryllissen of de kartiotuija (gepunte conifeer) Brabant!

Niet Toon Hermans dus, maar Rudi Carell wordt in Hollands Glorie naar voren gehaald. ”Hoe Rudi Carell de Duitsers gevoel voor humor gaf.” Tja, het buurvolk, dat menig Nederlander een diep trauma heeft bezorgd. De populaire tevee-showman Carell was er de man naar, die buren wat meer humor bij te brengen, door ze aan het lachen te brengen, ook hem maar ook over zichzelf. Hopelijk is hij daarin ook geslaagd, maar of Rudi een twaalftal jaren na zijn dood in Nederland nog veel nostalgie oproept, daar ben ik eerlijk gezegd niet meer zo heel zeker van.
Dan denk ik, dat Toon Hermans hier eerder op zijn plaats zou kunnen zijn, bijvoorbeeld door zijn invloed nu nog via You Tube! Denk maar aan zijn beroemde gehaktbal (geen bitterbal) of de pruimen van Jantje. ‘Jantje zag eens pruimen hangen, o als eieren zo groot.’ Wat leuk was dat!

Afsluiten kan ik nu alleen nog maar met een kinderliedje. Overigens … Nederlandse kinderboeken kom ik vaak tegen ter verkoop op onze eigen facebooksites. Daar bieden nog jonge moeders (of nog jonge vaders) met kleine kinderen die al groter geworden zijn, de boekjes van hun kinderen aan andere collega’s, die nog jonge kinderen hebben, aan. Helemaal mee eens overigens!
Het gaat in Hollands Glorie nu om een bericht rond een hotelletje met de mooie naam ‘Kort Jakje’, gelegen aan de ‘Kromme Jak’ in Zwolle. ”Altijd is Kortjakje … ziek! Dat krijg je ervan als je veel jenever drinkt en werkt bij de publieke toiletten. Zo lezen we in ieder geval in de 18de-eeuwse voorloper van het huidige kinderliedje.” Dit lijkt me met dit leuke liedje een goede afsluiting van deze wat stoute bespreking van een recent nummer van Hollands Glorie, waarin Holland toch wel moet staan voor Nederland. Want Zwolle, Deventer en Harderwijk liggen echt niet in Holland, maar in Overijssel of Gelderland. En ze zijn er trots op ook. Een beetje nostalgisch misschien, maar toch …

Mijn vader komt per slot uit Eys in Zuid-Limburg en mijn moeder stamt uit de stad Groningen (en een anderhalve eeuw eerder uit het westen van Duitsland). Dus niks Holland. En ikzelf ben geboren in de oer-katholieke stad Nijmegen, de stad van Petrus Canisius, dus ik heb niks met het ‘calvinistische’ Holland. Nou ja, zo sterk? Jaja, zo was het toen! De ‘stamppotbijbel’ zou ik eventueel als kind nog wel hebben mogen lezen, maar die was er toen nog niet. De bijbel zelf? Nee dat mocht in mijn omgeving eigenlijk niet. De bijbelse verhalen kwamen uit het kerkmissaal, ok, die waren dan voor kinderen (en volwassenen) wel genoeg, met de uitleg van de pastoor erbij uiteraard. Ook wel een beetje negatief (fragwürdig!), deze nostalgie, maar zoiets moet je en mag je en kan je tegenwoordig niet meer al te letterlijk nemen. En … eerlijk toegegeven: gelukkig dat die strenge tijd nu voorbij is. Ja gelukkig maar, want die verzuilde tijd was niet zonder meer: ”HOLLANDS Glorie.
Het mooiste van Nederland.” Nee, echt niet …

Met groet,
Peter Starmans

Om kwart voor elf druppelden de eerste mensen binnen bij het restaurant in Laajavuori, op dat moment kwam ook net de verbinding tot stand met de rest van Finland, dus het was opeens even een hectische start. Nadat de kinderen in het restaurant waren gesetteld, waar zij zich te goed deden aan menig kop warme chocolademelk, konden we in alle rust beginnen aan de vergadering. Met 9 personen boven de 16 jaar, was Jyväskylä tijdens de ALV dit keer goed vertegenwoordigd.

Het leukste van de dag was:

Sibe: “Het leukste was skiën, toen ik het tunneltje om heb laten vallen.”

Rosa: “Gewoon naar beneden skiën.”

Lies: “Om weer een keer op de latten te staan en het viel nog best mee. Ik ga het zeker meer doen.”

Alissa: “Glijden naar beneden.” (op de langlauflatten, nadat ze me veel moeite boven was gekomen)

Hanna: “Ik vond het heel gezellig om samen met Alissa te langlaufen.”

Raf: “Naar beneden en dan slippen!”

Severi: “Dat papa op zijn kont viel en Jelmer gewoon doorging.”

Sigurd: ”Het was plezant naar beneden skiën. Het einde van de vergadering, want we waren uitgehongerd. Het buffet zag er niet lekker uit, maar het eten was erg lekker.”

Jarno: ”Leuke locatie, gevarieerde moeilijkheidsgraad”.

Jelmer: ”Dat er Belgen waren!”

Groetjes uit Jyväskylä!

Op de 23 maart j.l. vond de Algemene Ledenvergadering van de vereniging plaats. Dit is de ALV waarin het oude bestuur vrijgesteld wordt van haar veplichtingen en een nieuw bestuur aantreedt. Voorheen is het al eens mogelijk geweest om per email te stemmen voor besluiten die op de ALV gemaakt werden. Dit jaar wilde het bestuur de leden in de regio’s buiten Uusimaa de mogelijkheid geven om op afstand deel te nemen aan de vergadering door de ALV op drie plaatsten tegelijk te organiseren in combinatie met een ski-evenement. Via skype hadden we verbinding tussen Espoo, Jyväskylä en Oulu. Één lid van het bestuur volgde de vergadering vanuit Järvenpää. In het hele land hadden we een totaal van 44 deelnemers (volwassenen en kinderen), van wie er 29 leden mee deden aan de vergadering. In Espoo waren er 21 leden aanwezig, van wie er 17 mee deden aan de vergadering.

Verslagen van Jyväsakylä en Oulu zijn elders in dit Noordelicht te lezen. In Espoo vond de ALV plaats in het Serena water- en skipark. Het Serena waterpark is deels buiten (in de zomer) en deels binnen in een rots. Daarnaast zijn er in de winter oa. skipistes. Na enige onduidelijkheid bij het personeel van het park over de locatie van onze vergadering, kwamen we uiteindelijk toch op de juiste plek uit. Een open vergaderruimte boven in het restaurant van het park, dat zich samen met het waterpark in de rots bevindt.

In de vergadering werden het jaarverslag, het financieel verslag en het verslag van de kascomissie gepresenteerd. Daarna werd het interim-bestuur ontheven van haar verantwoordelijkheden en het nieuwe bestuur geïnstalleerd. Hendrik Hielkema stopte zijn taak als bestuurslid. De rest van het interim-bestuur ging door als nieuw bestuur met als nieuw lid Sanna van Erk-Koivisto. Verder werd er in de vergadering besloten of gesproken over een financieel beleid omtrent het eigen vermogen, het sponsorbeleid, de website en het Noorderlicht, het archief, het opschonen van de statuten en het aanpassen van het huishoudelijke regelement. Een gedetailleerd verslag van de ALV vind u in de notulen, die ook in dit Noorderlicht te vinden zijn.

Na de vergadering was er in Espoo een heerlijk lopend buffet waarbij de aanwezigen beter kennis konden maken met elkaar en gezellig konden bijkletsen. Het was voor het zuiden van Finland al laat in het ski-seizoen, maar toch waren de pistes van Serena open. Helaas regende het en was er geen animo meer om te skiën. Mijn zoon is tijdens de vergadering gaan sleetje rijden en na de vergadering zijn twee gezinnen naar het waterpark gegaan. De rest is na het buffet weer vetrokken.

Ondanks dat de activiteit in Espoo een beetje in het water viel, was iedereen het erover eens dat het vergaderen op drie plaatsen tegelijk goed was gegaan en dat het zeker voor herhaling vatbaar is. Het bestuur is dan ook van plan om te proberen dit ook bij de komende ALVs weer te doen en het mogelijk uit te breiden met ook andere steden.

Mirjam Bilker-Koivula

Secretaris

Hier onder vindt u de verlagen van de Algemene Leden Vergadering:

2019 – ALV_maart.pdf

2019 – ALV_maart Notulen.pdf

Elk jaar wordt er op de Nederlandse zaterdagschool in Espoo ook Koningsdag gevierd. Dit jaar was Koningsdag op zaterdag en kon de school het vieren op de dag zelf. De kinderen hadden in de ochtend gewoon les en na de lunch begon het feest. De weergoden waren ons deze keer goed gezind, want het was de hele dag zonnig en lekker warm. Alles kon dus buiten op het schoolplein plaatsvinden. Na het zingen van het Wilhelmus kon het feest echt beginnen. Er was een vrijmarkt en er waren allerlei activiteiten. Denk daarbij aan het traditionele koekhappen (met echte ontbijtkoek), waterballonnen gooien, schminken, rad van fortuin, grabbelen en het wederom erg populaire spijkerbroek-hangen. Natuurlijk was er ook sap voor de kinderen. Bij het café van de ouders konden koffie en lekker dingen gekocht worden. De opbrengst daarvan ging deels naar de school en deels naar een goed doel. Het Koningsdagsfeest wordt door de school georganiseerd, maar is ook voor mensen die niet verbonden zijn met de school. Het was dan ook leuk om te zien dat er een aantal mensen van buiten de school waren gekomen. Ik wil de school en vooral het organisatiecomité (zie foto) heel erg bedanken voor het organiseren van dit gezellige feest.

Mirjam Bilker-Koivula

De afgelopen periode kende naast vele vrolijke gebeurtenissen ook een droevige kant. Vlak voor de ALV van afgelopen maart werd het bestuur op de hoogte gesteld van het plotselinge overlijden van Bart Braafhart in februari jl.

Voor de leden die al sinds de eeuwwisseling bij de vereniging zijn, was Bart zeker een bekende in ons midden. Zowel binnen als buiten de vereniging heeft hij zich met hart en ziel ingezet voor zijn geliefde Salla in Oost-Lapland. Zijn bekendheid reikte tot ver buiten de vereniging. Ook ik kende hem van de vele interessante discussies op het toenmalige forum van de vereniging.

Het voelde dan ook tegennatuurlijk om het Noorderlicht te vullen met enerzijds verhalen over vrolijke gebeurtenissen en met anderzijds een in memoriam. Daarom hebben we besloten om een aparte in memoriam-editie te maken ter ere van Bart. Die editie is over het algemeen tweetalig, zodat hij ook aan zijn naasten in zowel Nederland als Lapland en Finland overhandigd kan worden. Dank aan iedereen die geholpen heeft met het tot stand komen van deze editie.

Het reguliere Noorderlicht is een vertrouwde editie waarin we terugkijken op recente activiteiten, en met input van onze vaste schrijvers. Bijzonder leuk was dit jaar Koningsdag, die deze keer op 7 locaties gevierd werd. De eerste koningsdag was al op 20 april in Jyväskylä, gevolgd door vieringen in het Koningsdagweekend in Oulu, Espoo, Tampere, Turku en Helsinki. Ook was er deze keer een heuse koningsnacht, waar ook niet-Nederlanders ‘geleerd’ werd Koningsnacht te vieren.

Deze Koningsdagvieringen konden niet tot stand komen zonder de inzet van veel vrijwilligers van binnen en buiten de vereniging. Heel hartelijk dank daarvoor. Het was ook zeker een mooi hoogtepunt toen (een mogelijk toekomstige voorzitter) Boris mij aankondigde voor de viering in Oulu.

Enigszins geruisloos is het interim-bestuur overgegaan in het reguliere bestuur, hoewel er op de ALV in totaal 51 mensen aanwezig waren. Voor de volgende keren gaan we zeker weer proberen de ALV op meerdere plaatsen tegelijk te houden.

Het bestuur is nu versterkt met Sanna, onze eerste Finse in het bestuur. We gaan op dezelfde voet verder met het organiseren van leuke activiteiten, en we hopen velen van jullie hier te mogen verwelkomen.

Namens het bestuur,

Mirjam, Sanna, Sanne, Suzanne, Bas, Dave en ondergetekende,

Guido Nuijten

In maart 2011 wachtte ik in de kou op het busstation van Turku op Eeva, die ik enkele maanden eerder in Kenia had ontmoet. Ze had de klok uit het oog verloren en nam haar telefoon niet op. Desondanks liepen we even later samen door de glibberige straten van de stad. Her en der waren stukken afgezet vanwege het gevaar dat smeltende sneeuw van de daken kon vallen. Eerder die dag was ik over een bevroren zee gevlogen en had ik me verbaasd over het gemak waarmee auto’s en bussen over het ijs reden. Met de verbazing was het niet gauw gedaan. In de stad wisselden prachtige gebouwen en oerlelijke flats elkaar af. Turku had een beeldschoon gelaat dat door ernstige littekens was verminkt.

Wat ik toen nog niet wist, was dat de ziekte die de littekens veroorzaakte een naam had: de ziekte van Turku. In de tweede helft van de twintigste eeuw werden monumentale gebouwen vernietigd, hun plaats werd ingenomen door flats die het oog niet konden bekoren. Dat waren de symptomen van een ziekte die in 1981 op de voorpagina van Uusi Suomi werd ontmaskerd, een ziekte die veroorzaakt werd door intriges, pseudo-democratisch marktdenken, ruzies en achterbaks geroddel.

Gelukkig heeft Turku sindsdien haar trots hervonden. In het jaar dat ik in de kou op Eeva wachtte, was de stad culturele hoofdstad van Europa en ook daarna is er met gevoel voor esthetiek gebouwd. Ik ben van de stad en haar mensen gaan houden, hoewel men elders in het land geen hoge pet op heeft van de Turkulaiset, die bot heten te zijn. Maar wat buitenstaanders ontgaat, is dat achter de façade van botheid een vorm van zelfspot schuilt, en wat men voor ongemanierdheid houdt, een oprechte afwijzing is van de schone Scandinavische schijn. Turkulaiset kunnen wat onbeholpen zijn in de omgang, maar zijn hartelijk en loyaal als je ze beter kent.

De ziekte van Turku is niet meer, of althans niet meer in Turku. De ziekte heeft zich naar buiten verplaatst. Zo is het meer van Jyväskylä, dat enkele jaren geleden nog een klein paradijs was in het midden van het land, ten prooi gevallen aan de vastgoedmarkt. In Rovaniemi komt een spa-hotel op het punt waar twee rivieren samenvloeien. En in de rest van het land worden in hoog tempo bossen gekapt, zogenaamd voor schone energie, terwijl we inmiddels weten dat die vorm van energie helemaal niet zo schoon en duurzaam is als we ooit dachten.

De ziekte van Turku is dus niet specifiek voor Turku, en misschien zelfs niet eens voor Finland. Schoonheid is een kwestie van duurzaamheid, en legt het van nature af tegen krachten die door hebberigheid zijn ingegeven. Zo bezien, zou je de ziekte kunnen diagnosticeren bij al het duurzame goede dat door kortzichtige egoïsme wordt aangevreten. Ik geloof dat de westerse politiek aan de ziekte van Turku lijdt.

Thijs Feuth