Voor het Noorderlicht zoeken we columnisten die het leuk vinden om artikels te schrijven. Dit kan over alles zijn, bijvoorbeeld:

• Verschillen en/of overeenkomsten tussen Finland en Nederland.
• Museums, tentoonstellingen of andere culturele bezienswaardigheden.
• Eigen onderwerpen.

Mocht je het leuk vinden, schrijf een artikel en stuur die naar: noorderlicht@nederlandsevereniging.fi en zie jouw artikel terug in het volgende Noorderlicht!

Geert Van Moer

Eind juli 2020 was het honderddertig jaar geleden, dat Vincent zichzelf verwondde en in het bijzijn van zijn broer Theo stierf. Dokter Gachet, die Vincent geestelijk begeleidde, toen hij uit het hospitaal van Saint-Remy naar het noorden mocht terugkeren, was al een tijdje wat verergerd, misschien omdat zijn patiënt Vincent kennelijk een oogje had laten vallen op zijn dochter Marguerite. Wie weet? Of dit gerucht waar was of niet, is nu niet meer te achterhalen. Of Vincent daarom zo down was, omdat hij merkte dat hij toch niet helemaal genezen leek te zijn epileptische aanvallen, waarvoor hij erg veel angst had; of dat de financiële zorgen van zijn broer, die ook niet zo gezond was, met zijn vrouw en hun zoontje Vincent hem bang maakten? Niemand weet het. Wat we wel weten is, dat hij zichzelf in de buik schoot en dat hij korte tijd erna daaraan overleden is, met de Franse woorden in zijn mond: ‘La tristesse durera toujours’, verdriet zal altijd wel blijven bestaan.

De mooie, wat oudere film uit 1991 ‘Van Gogh’ van Maurice Pialat gaat vooral over de periode van Vincent in Auvers-sur-Oise en ook de nieuwere, Pools-Engelse film ‘Loving Vincent’ uit 2017, heel origineel en pas weer op de Finse tv vertoond, beide films zijn beeldende interpretaties van het leven van Vincent. Vincent van Gogh is op dit moment werkelijk mondiaal populair (maar jammer genoeg niet tijdens zijn leven), nog steeds, en dat vooral vanaf 1990, honderd jaar na zijn tragische dood. Hij is voor velen een Nederlandse kunstenaar, die nog steeds en direct warme gevoelens oproept, gevoelens van troost, van bemoediging of wat dan ook. Vincent spreekt tot ons hart. Hij heeft fans in Japan, in Frankrijk, in Finland en waar dan ook ter wereld. Voor zijn werken worden bij Christies niet toevallig enorm hoge prijzen geboden en betaald. Jammer wel, dat hij er zelf of zijn broer Theo nauwelijks van hebben kunnen profiteren.

Twee mooie, vroege schilderijen van hem (een van het zeestrand bij Scheveningen uit de Haagse tijd en een van het protestantse kerkje, waar zijn vader dominee was, in Nuenen bij Eindhoven) werden in 2002 uit het Van Gogh Museum gestolen, en in een kortgeleden weer op tv vertoonde en goed gedocumenteerde jacht zijn die uiteindelijk weer in Italië teruggevonden, jaren later, ik meen in 2016. Engelsen, Italianen en Nederlanders werkten hierbij samen en waren blij, deze twee kostbare schilderijen van een van ’s werelds bekendste en geliefste kunstenaars min of meer onbeschadigd teruggevonden te hebben.

Pas geleden (nog in dit jaar) is er weer een schilderij uit het Singer Museum gestolen. Dat stemmige schilderij uit de Brabantse periode van Vincent stelt de tuin van de pastorie in Nuenen voor, met centraal in de verte de karakteristieke oude kerktoren, die al snel afgebroken zou worden en Vincents belangstelling trok. Alweer een item, waarover in vele landen, bijvoorbeeld ook in Finland, in kranten of tijdschriften geschreven werd. Of ze dit schilderij al op het spoor zijn, weet ik verder niet.

Alle drie genoemde schilderijen zijn producten van de vroege Vincent van Gogh uit zijn Haagse en Brabantse periode, toen hij dus nog in Nederland woonde en hij, onder deskundige begeleiding van het kunstgevoelige oog van zijn jongere broer Theo in Parijs en enigszins ook met raad van de Haagse schilder Anton Mauve, zijn toch wel grotendeels autodidactisch ‘scholing’ min of meer afsloot met zijn meesterstuk, ‘De Aardappeleters’, dat in het Kröller-Müller Museum hangt en veel bezoekers trekt.

Pas daarna (na Den Haag, Drenthe en Nuenen) trok Vincent eind 1885, via een paar maanden Antwerpen en een drietal jaren bij zijn broer Theo in Parijs, naar het zonnige zuiden van Frankrijk, naar Arles, en vervolgens een dik jaar jaar vrijwillig (maar ook wel door zijn omgeving afgedwongen) naar het hospitaal voor geestelijk gestoorden in Saint Remy en uiteindelijk dan naar Auvers-sur-Oise, even ten noorden van Parijs, waar zijn broer Theo met Jo Bonger en hun zoontje Vincent woonden. Vincent leefde en schilderde in Auvers onder het kritisch toeziende en begeleidende oog van dr. Gachet, niet erg lang jammergenoeg (slechts een paar maanden), toen hij zelf zijn enorm rijke en productieve, maar ook moeizame en gebeurtenisrijke leven met een kogel beëindigde en hij daar ook begraven werd, later samen met zijn lievelingsbroer Theo, die een half jaar na Vincent uit verdriet maar ook door zijn zwakke longen stierf.

Nu komt er in september naar Helsinki een kleine tentoonstelling met werk van Vincent van Gogh in het Didrichsen Art Museum, een tentoonstelling, die al door onze vorige ambassadeur Cees Bansema met enthousiasme werd begroet, omdat het de eerste tentoonstelling in Finland betreft, die alleen aan Vincent van Gogh gewijd is. Cees moest zelfs een paar keer op de Finse tv de uitspraak van de naam voordoen. Of dat verder geholpen heeft, die naam goed uit te spreken, weet ik echt niet, maar betwijfel ik wel. Hopelijk werpt overigens het corona-virus niet te veel roet in het eten, want ons beloofd zijn: 39 tekeningen, 1 ets en 2 schilderijen. De tentoonstelling duurt van 5 september 2020 tot eind januari 2021. Zie verder www.didrichenmuseum.fi! De tentoonstelling gaat echter wel gewoon door, maar er zijn wat beperkingen, o.a. wordt een begeleidende video over Vincent jammergenoeg niet vertoond, vanwege het bij elkaar zitten en de dreigende corona-virus.

De meeste tentoongestelde tekeningen zijn vermoedelijk vooral uit Vincents Haagse periode (van 1881-1883), toen hij al in 1880 definitief voor het schildersschap gekozen had, na jarenlange, moeizame omzwervingen door Engeland en de Borinage in België, via een verblijf Brussel voor en na zijn droevige reis als prediker bij de in droevige omstandigheden levende mijnwerkers. In Den Haag nu oefende en oefende hij met tekenen, dag in dag uit, onder zonneschijn of in de regen, in hitte of kou, vooral dus met tekenen, maar ook met werken in waterverf en later zelfs in olieverf. Ook in Nuenen, in Brabant dus (1883-1885), tekende hij veel, toen al lukte (zeker in de laatste periode, in 1885) het kunstzinnige handwerk steeds meer, soepel en als vanzelf tekende Vincent, vaak zelfs overrompelend goed. Dat kunnen we ook zeker in de getoonde tekeningen constateren. De grote tekenaar echter (en schilder uiteraard) uit de Franse periode na 1887 werd uiteindelijk volwassen in Zuid-Frankrijk, met name in Arles en Saint-Remy. Vincent van Gogh sloot door zelfdoding zijn leven af in Auvers-sur-Oise. Zijn levenskracht was op, tragisch maar ook waar.

Het Finse Didrichsen Art Museum heeft vooral contact gehad met het Kröller-Müller Museum op de Veluwe, maar toch hoop ik, dat er ook wat (rietpen)tekeningen uit die laatste Franse tijd meegekomen zijn, want meesterwerken zijn het, stuk voor stuk. Die tekeningen bevinden zich echter grotendeels in het Van Gogh Museum.

De in de tentoonstelling getoonde ets is de enige ets die Vincent gemaakt heeft, onder begeleiding van dr. Gachet, een portret van de dokter zelf voorstellend. Die ets is op zich wel interessant, maar Vincent was en werd ook geen meesteretser, zoals Rembrandt het bijvoorbeeld wel was.

Het schilderij van ‘Een straatje in Auvers’ (uit het Finse Ateneum) en verder een typisch zelfportret uit Parijs (uitgeleend naar Finland via het genoemde Nederlandse museum) zijn jammer genoeg de enige schilderijen die nu in Helsinki tentoongesteld worden. Slechts twee schilderijen dus, en wel uit Vincents latere en rijpe Franse periode. Toch ook twee voorbeeldige schilderijen van een Nederlandse (Hollandse of misschien beter Brabantse) kunstenaar, die wereldberoemd is geworden. OK dus, want de Didrichsen-tentoonstelling van nu heeft als titel ‘Tie taileilijaksi’ en gaat over Vincents (zeer moeizame) weg naar zijn superieure kunstenaarsschap. Misschien later wat meer echte schilderijen in Helsinki? Laten we dat dan maar hopen.

Waarom boeien werken van Vincent ons eigenlijk zo?

Uiteraard omdat hij een grote vakman en kunstenaar werd en was. Maar ook, omdat de tekeningen of zijn schilderijen zo humaan, zo menselijk zijn, zo vanuit het hart geschilderd of getekend, zonder bravoure, eerlijk en vooral dus heerlijk! Ook al was Vincents leven zwaar, arm en moeizaam, ook al was hij nooit (ten onrechte, maar hij was een onvermoeibare zoeker) tevreden met zichzelf en wilde in zijn werk alleen maar verder, toch was Vincent in de grond een optimist en een doorzetter, zoals bijvoorbeeld in de film ‘Loving Vincent’ heel duidelijk naar voren wordt gebracht. Zo werd het echt waar, dat Vincent de kijker direct en oprecht troost, hij deprimeert eigenlijk nauwelijks, ondanks zijn soms grondige somberheid in zijn kunst en al was zijn eigen leven zeer tragisch en vol nare wederwaardigheden, toch staken zijn teleurstellingen diep in zijn werk, zonder te kwetsen of te irriteren. Hij viel vaak, stond weer op en ging rustig verder, wat willen we nog meer?

Een interessante discussie is er sinds 2012 rond de dood en vooral rond het laatste schilderij voor Vincents zelfdoding gaande. Al in 2012 meldden Louis van Tilborgh, een van de meest bekende Van Gogh-kenners, en zijn collega Bert Maes, dat de ‘Boomwortels’ vermoedelijk Vincents laatste schilderij voor zijn dood is geweest. De argumenten waren toen al duidelijk en kwamen uit het onafgemaakte van dit schilderij (terwijl Vincent normalerwijs zijn schilderijen snel afwerkte) en vooral ook (een soort kattebelletje) een opmerking van Andries Bonger (Vincents zwager, een broer van Jo, de vrouw van Theo) over het laatste werk van Vincent.

Nu, op 28 juli 2020 is er in Auvers een gedenkteken onthuld op de meest waarschijnlijke plaats, waar dit laatste schilderij geschilderd is. Interessant is het wel, hoe de directeur van het van Gogh instituut in Parijs, Wouter van der Veen, dit bewijs gevonden heeft. Hij heeft oude postkaarten van Auvers onderzocht en er een gevonden, waar de plek vrijwel zeker in 1905 gefotografeerd werd. Het Van Gogh Museum in Amsterdam heeft deze vondst bevestigd, zodat de laatste Van Gogh met heel grote waarschijnlijkheid definitief gevonden is. Dus niet het wel prachtige, maar ook intrieste en melancholische ‘Korenveld met opvliegende kraaien’ is het laatste schilderij van Vincent voor zijn dood, zoals lang werd beweerd, maar de ‘Boomwortels’.

Overigens ook is het interessant, dat het ‘Straatje in Auvers’, dat in bezit is van het Ateneum te Helsinki en op de tentoonstelling aanwezig zal zijn, ook (rond 1990, zijn honderdste sterfdag) in discussie is geweest, omdat het ook een onaf schilderij betreft uit de allerlaatste periode van Vincent in Auvers-sur-Oise. Helsingin sanomat meldde deze vondst uitgebreid op 1 augustus 2020. Ook internationaal bleek dit nieuws de moeite van het uitgebreid opnemen waard. Vincent van Gogh is nog steeds alom een beroemdheid, een ‘star’.

Een interessante roman van Theun de Vries uit 1972 heet ‘Vincent in Den Haag’. Dit boek zal wel moeilijk nog te krijgen zijn, tenzij tweedehands, maar ik heb het toevallig eens gevonden in (Oost-)Duitse vertaling! Als e-boek is het nog wel te bestellen. Natuurlijk zijn de brieven van (en aan) Vincent hooginteressant en meerdere keren verkort of allemaal en in hun geheel uitgegeven, maar die zijn toch wel moeizaam te lezen en tevens erg uitgebreid. Mijn artikeltje hier is vooral gebaseerd op artikelen en boeken van Jan Hulsker, Jos de Gruyter, Louis van Tilborgh en Hans Luijten, allemaal goede kenners van onze beroemde landgenoot en schilder Vincent van Gogh.

Met groet, Peter Starmans

In de zomereditie van Noorderlicht schreef Petrus over wat er over Nederland wordt gezegd in de Finse media. Om het evenwicht een beetje te bewaren, wordt er, in deze editie, een snelle blik geworpen op Finland en Finnen in de Nederlandse media.

Als je de gemiddelde Nederlander in Nederland vraagt om Finland met een paar woorden te beschrijven, krijg je al gauw antwoorden die te maken hebben met het ijskoude weer, weinig spraakzame mensen en de Finse sauna. Maar wat kan men vinden in de Nederlandse media? Veel meer dan je zou verwachten. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) heeft zelfs een lijst (“do’s -and-don’ts in Finland”) samengesteld voor diegenen die zaken met Finnen willen doen. Ik moet zeggen dat de lijst vrij accuraat is. Let op! Koskenkorva is geen viini (wijn), maar viina (wodka) ;).

Er zijn verrassend veel Finse schrijvers en boeken die ook in Nederland bekend en populair zijn. Een paar voorbeelden van Nederlandse vertalingen zijn De onbekende soldaat (Väinö Linna), Zondagskind (Leena Lander) en Kimi Räikkönen (Kari Hotakainen). Het aantal boeken dat vertaald is, is verrassend groot – het tegenovergestelde van wat Petrus in de juni-editie schreef over Nederlandse auteurs en Finse vertalingen. Voor degenen die in deze vertalingen geïnteresseerd zijn, is het handig om onze vriend Google te benaderen. Bij voorbeeld op “Alles over boeken en schrijvers” kun je een vrij uitgebreide lijst met boeken vinden. Ook onze vrienden in Nederland, de Vereniging Nederland-Finland (VNF), hebben een lijst samengesteld (link beneden).

In zijn artikel had Petrus het ook over een modelfunctie van Nederland voor Finland. In de Nederlandse media is duidelijk te zien dat ook Finland over een soortgelijke modelfunctie bezit. Sinds eind vorig jaar is Finland in het nieuws vooral dankzij Sanna Marin, “de jongste regeringsleider ter wereld” (RTL Nieuws, 9-12-2019). De Finse regering is een uitzondering in de wereld met vijf vrouwelijke partijleiders. Het lijkt dat Finland vooral op het gebied van gendergelijkheid en emancipatie in het Nederlandse nieuws komt. Het lange partnerverlof is daar een uitstekend voorbeeld van (gelukkig is het partnerverlof in Nederland nu ook een stukje langer dan in 2004 toen onze zoon geboren werd: één dag, en omdat ons zoontje op Pinksteren geboren werd, waren we ook die ene extra vrije dag kwijt 😉 ).

Het Finse onderwijssysteem is ook al lang een soort van voorbeeld voor Nederlandse docenten – in ieder geval voor mijn Nederlandse collega’s in het oosten van het land.

De autonomie van leraren wordt vaak genoeg in de Nederlandse media genoemd. Als je “het Finse onderwijssysteem” of “het Finse onderwijsstelsel” intypt en gaat googelen, krijg je een veelvoud van artikelen en nieuwsitems te zien over wat men ziet als voordelen van het Finse systeem.

Sanne, een van m’n collega’s in het bestuur, herinnerde mij aan het woord kalsarikännit – een woord dat inmiddels ook in Nederland bekend is. In ieder geval in Australië en Nederland is er tegenwoordig ook bier dat kalsarikännit heet. Volgens een paar hits op Google zou het woord kalsarikännit kunnen worden beschreven als “thuis in je eentje bier drinken terwijl je alleen je onderbroek aan hebt”. The Language Lab gaat een stuk verder: “ het gevoel dat je krijgt wanneer je thuis in je ondergoed dronken gaat worden , zonder dat je plannen hebt om uit te gaan”. Nederland heeft gezelligheid, Finland kalsarikännit (natuurlijk kan het laatste bij sommige mensen leiden naar het eerste).

In dit korte stukje heb ik geprobeerd een paar voorbeelden te geven van wat er over Finland gezegd wordt in de Nederlandse media. Men zegt dat alle publiciteit goede publiciteit is, maar als je aan mij vraagt, wil ik tóch dat Nederlanders het liever over Sanna Marin hebben dan over het feit dat (sommige) Finnen graag thuis in hun eentje dronken worden …

Sanna van Erk-Koivisto – van oorsprong Finse, maar ook een beetje Nederlands in haar hart <3

Alles over boeken en schrijvers. <https://www.allesoverboekenenschrijvers.nl/finse-schrijvers-en-schrijfsters-2/>

RTL Nieuws. <https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/buitenland/artikel/4949026/finland-jongste-premier-sanna-marin-regeringsleider>

The Language Lab. <https://www.languagelab.nl/blog/2018/01/de-woorden-van-2017>

VNF. <https://vnf.nu/magazine-aviisi/vertalingen-finse-en-fins-zweedse-auteurs/>

Het vorige artikel van Petrus is te vinden in het vorige Noorderlicht: https://www.nederlandsevereniging.fi/nederland-in-finse-media/

door Michel de Ruyter

1) Wanneer ben je met je bedrijf in Finland begonnen en wat doe je precies?

Vrij snel nadat ik in het najaar van 2015 naar Finland verhuisde, heb ik me ingeschreven als zzp’er. Ik ben begonnen met alleen vertaaldiensten, in het begin had ik een parttime administratief baantje ernaast. Via een van de vertaalklanten kwam er een tolkopdracht voor FI-NL. Daar moet ik soms flink voor reizen, van Tampere tot Turku of Kotka. Dat gaat met name om overheidsdiensten, zoals bijvoorbeeld een kinderdagverblijf waar een medewerker gebrekkig Engels spreekt, en voortgangsgesprekken op school, politieverhoren en in rechtbanken. Voor dat laatste wil ik ook een vervolgopleiding doen.

2) Zou je dit bedrijf of iets soortgelijks ook in Nederland begonnen zijn?

Nou vertalen deed ik al erbij. Het tolken kwam er bij, maar bleek me wel te liggen. Ik gaf eerst Nederlandse les in België, ik heb in Nederland in Groningen Fins en NT2 (tweedetaalverwerving) gestudeerd. Ik ben nu weer begonnen als virtueel taaldocent. Het vertalen gaat nu heel wisselend, ik doe nu voornamelijk tolken en lesgeven. Soms komen er weer vertaalopdrachten binnen en dan is het weer een tijd stil.

3) Wat vind je van het ondernemersklimaat in Finland?

Ik denk dat ik als Vlaming minder die cultuurshock heb ervaren in vergelijking met Nederlanders, die hebben toch meer moeite met de indirectheid van de Finnen. Het helpt ook dat ik Fins spreek, dus dan gaan er ook deuren open. Ik ben lid van Suomen Yrittäjät en zit in het bestuur van de plaatselijke vereniging. Van daaruit heb ik ook contact gehad met Nederlandse ondernemers en hun advies gegeven. Mijn slogan is ook ‘connecting in understanding’, dat staat ook op mijn website.

4) In hoeverre denk je dat je Nederlandse/Vlaamse achtergrond helpt of niet helpt bij je activiteiten?

Ik heb vooral de voordelen gemerkt van dat ik de Nederlandse cultuur heb leren kennen door mijn studie. Ik kan van de Belgische naar de Nederlandse cultuur switchen. Dat helpt me ook bij het vertalen en tolken. Bovendien ken ik de Finse cultuur ook al 20 jaar. Ze zijn hier niet echt gewend dat je zelf initiatief neemt en dat samen met dat ik Fins spreek, helpt wel.

5) Wat zijn je plannen voor de toekomst?

Met mijn master Fins kan ik hier niet heel veel. Ik heb nu die tolkopleiding bijna afgerond en ik wil me meer richten op tolken voor rechtbanken. Ik heb hier bovendien een B&B en die wil ik ook wel wat meer uitbreiden, en het lokale toerisme ook helpen verbeteren. Ik ben een project aan het opstarten met een Nederlander in Finland, het is eigenlijk zijn project waar ik ben ingestapt voor de lokalisatie, en het heeft te maken met wellbeing, dus ondersteunen van gezonde levensstijl en stress verminderen.

Klik hier om naar de website van Evelien te gaan:

Evelingua

Op zondag 23 augustus bestegen een elftal Nederlandstaligen hun ijzeren ros om de omgeving van Espoo op een gemoedelijk tempo te gaan verkennen.

De tocht was aanvankelijk ingeroosterd voor de zaterdag, maar met het oog op de verwachte (en zowaar ook ontvangen) regen werd vrijdagmiddag besloten de tocht met een dag uit te stellen.

Aan het eind van de ochtend verzamelden tien fietsers en een passagier zich bij de winkel van Gert-Jan Hendriks in Tapiola voor de start. De geplande route was 46 km langs zeven verschillende bezienswaardigheden met een extra stop bij het station van Grankulla om het twaalfde lid van ons gezelschap op te halen.

De eerste stop was bij de ruïnes van Stockmann, een verborgen schat in Grani. Het betreft de resten van een boerderij die aan het begin van de vorige eeuw is gebouwd door een (niet de) familie Stockman. Toen het echtpaar na de eerste wereldoorlog geveld werd door de Spaanse griep, is de bouw gestaakt. De economische gevolgen van een pandemie waren honderd jaar geleden al een actueel onderwerp.

De ruïne is (met name van buiten) bijzonder fraai, en de stralende zon zorgde voor een paar prachtige foto’s.

De tweede stop was bij het openluchtmuseum van Glims, naast het Jorvi-ziekenhuis. Na bijna 500 jaar dienst te hebben gedaan als boerderij (en kroeg/herberg) is het tegenwoordig een fraaie plek om een stap terug in de tijd te doen. Amper honderd jaar geleden bevond de boerderij zich op een dag rijden van Helsinki en de gebouwen zijn velaal in originele staat teruggebracht.

Na het openluchtmuseum ging de rit verder naar het strand van het Bodommeer, onder meer bekend van een van Finlands meer beruchte onopgeloste moordzaken. Hier werd lekker in het zonnetje geluncht, waarbij de groep een aantal nieuwe vrienden maakte.

Na de lunch fietsten wij de bossen in, onderweg naar het landgoed van Gumböle. Onenigheid tussen de verschillende navigatiesystemen had als gevolg dat de ploeg na een paar gemiste afslagen op een hobbelig modderpaadje belandde tijdens de enige plensbui van de dag.

Tegen de tijd dat de de route hervonden was (en de regen gestopt!), werdt het tijd om via het mooie centrale park van Espoo richting Frisilä te gaan voor de welverdiende barbecue. De rest van de bezienswaardigheden zijn bewaard voor de tocht van volgend jaar.

Bij Guido thuis stonden de hapjes en drankjes (en eventueel een warme douche) klaar en is er gezellig nagebabbeld onder het genot van een uitstekende zalm bereid door André. De hele tocht was voor de meesten rond de 45 kilometer (inclusief naar het beginpunt en vervolgens naar huis) en was het met het (overwegend) heerlijke weer voor iedereen goed te doen.

Al met al een heel gezellige dag, en zeker het herhalen waard voor volgend jaar!

Edwin Rots

Espoo, 27-8-2020

In het weekend van 7 t/m 9 augustus jl. werd er nieuw hoofdstuk toegevoegd aan de lange traditie van het jaarlijkse zomerkamp in de Nederlandse vereniging. Voor mij en mijn zoon Christian de eerste keer dat we meededen. Normaal gesproken werd onze behoefte voor een zomerkamp vervuld door het zomerkamp van de Nederlandse school. Helaas om de bekendste reden van 2020 kon dat dit jaar geen doorgang vinden.

De locatie was dit jaar erg bijzonder: een eigen eiland gelegen in de schitterende archipel van Turku. We waren te gast op het eiland Björkholm dat gerund wordt door de Nederlandse Matthijs en zijn Finse vriendin Johanna.

Vroeg in de morgen vertrokken we vanuit Espoo westwaarts voor de ruim 2 uur durende reis. Het was belangrijk om op tijd te zijn want we hadden een reservering voor de ferry. Ondanks dat het programma pas ’s avonds van start zou gaan wilde wij deze dag benutten om meer te kunnen zien van dit voor ons onontdekte stukje Finland. Veel positieve verhalen over gehoord en gelezen en door veel Finnen toch beschouwd als het mooiste kustgebied van het land.

Door het schitterende weer werd gedurende de 15 minuten durende ferrytrip de archipel op zijn mooist aan ons gepresenteerd. Het groene heldere water met de steile rotswanden uit het water stekend afgewisseld met de bekende houten huisjes verscholen tussen de bomen. Ondanks dat de elementen hetzelfde waren vergeleken met onze ‘huis’-archipel (Espoonlahti – Suvisaaristo) was het toch duidelijk een eigen gebied. Wellicht de rotspartijen en stenen bodem waardoor het water ook helderder lijkt? Of was het toch de invloed van het mooie weer waardoor je alles van de zonnige kant bekeek?

Bij het aanleggen van de ferry aan de kleine kade stond Matthijs en voorzitter Guido ons al op te wachten. Naast de kade lag een klein baaitje met een mini-strandje in de schaduw en een aanlegsteiger. Het water zag er uitnodigend voor een verkoelende duik. Ondanks deze lokroep installeerden we ons eerst in onze eigen riante mökki met zeezicht. Hierna gingen we op verkenning uit om aan de andere kant van het eiland een stop te maken bij Guido en Anniek. Hun mökki was mooi gelegen met op korte afstand een eigen baaitje met eigen zwemsteiger waar het lekker zwemmen was. Een relaxte start van een relaxed weekend.

Rond half acht ging het weekend officieel van start door organisator Rein met een uitdagend spelletje met als doel elkaar beter te leren kennen. Gezien het hoge aantal deelnemers van dit jaar (45 personen) een behoorlijke uitdaging. Een soort overtreffende trap van omroep MAX geheugentrainer. Al met al een leuke start van het weekend.

Zaterdagochtend was er een uitdagende speurtocht. Groepjes kinderen en volwassenen zwierven over het hele eiland over de wandelpaden en langs bijzondere plekken. Er was zelfs een heuse kapel gelegen op een hoog punt waar binnen voor corona tijd makkelijk 50 mensen konden zitten en genieten van het uitzicht over het water. Ook werd er kennis gemaakt met de veestapel. Kippen, paarden en schapen ieder met een eigen naam liepen er vrij rond, waarbij de schapen zich regelmatig koest hielden onder de kiosk.

Voor de lunch was het ook tijd de jarige in ons midden te feliciteren. Jarno had een mooie leeftijd bereikt, hetgeen natuurlijk niet overgeslagen kon worden.

Na een Nederlandse lunch, waar boterhammen met hagelslag en/of pindakaas een belangrijk onderdeel van het menu waren, vermaakten de kinderen en volwassenen zich prima bij de zwemsteiger. Naast de bommetjes en salto’s waren er sportievelingen die de kustlijn al zwemmend verkenden. Norbert had voor een serieuze verkenning zelfs zijn eigen kajak meegenomen. Uiteindelijk was het tijd voor het meest uitdagende onderdeel van het programma: leren zeilen voor de kinderen.

Op de minibaai stond een heuse simulator van een Optimist (voor de niet-zeilers onder ons dit is een modelletje notendop met zeil waarin vele Olympische zeilers hun eerste schreden in deze sport hebben gezet). Onder de gepassioneerde leiding van Matthijs en Johanna werden na de peddelwedstijd de basisbeginselen aan de kinderen uitgelegd. Klap op de vuurpijl was dat deze nieuwe kennis direct in de praktijk gebracht kon worden. Verdeeld over twee vissersbootjes met daarachter een Optimist namen de kinderen plaats. Eén voor één mochten ze zelf de zeilboot besturen in de flanken ondersteunt door de enthousiaste aanwijzingen van de instructeur. De gezellige dag werd in stijl afgesloten met een barbecue en sauna.

Zoals altijd vliegt de tijd voorbij als je het naar je zin hebt en was voor de meeste de laatste dag alweer aangebroken. Op zondagochtend was baancommissaris Matthijs onverbiddelijk: het boerengolf kon onder deze omstandigheden niet doorgaan. Na een grondige inspectie van het veld was het oordeel dat het niet voldeed aan de minimale normen van de internationale federatie. De lichte teleurstelling die zich bij sommige dreigde meester te maken werd de kop ingedrukt door sentimentele jeugdherinneringen uit een vorig millennium, toen het alternatief werd voorgesteld – het good-old stoepranden.

Een populair naoorlogs Nederlands tijdverdrijf in de toen nog autoloze straten, waarbij aan beide kanten van de straat een speler staat opgesteld om een bal zodanig op de rand van de stoeprand te mikken dat deze bal terugkomt zonder het asfalt te raken. Bij het goed mikken en opvangen van de bal werd het aantal verkregen punten van verdubbeld van 1 naar 2. Diegene die niet meer helemaal op de hoogte waren van de ‘ins’ en ‘outs’ van deze toch enigszins onderschatte Nederlands volksport kregen een snelle introductiecursus. Maar hoe vertaal je dit in een Fins werkwoord? ‘hillitällä’? – minä olen hillitällyt hyvin? – Hillitällään! Ook kon er in de brandende zon buiten gedamd worden en aldus gebeurde.

De officiële afsluiting was een onvervalste Kahoot-quiz onder de kordate en ervaren leiding van multitasker Matthijs. Gezien de duidelijke communicatie vooraf omtrent mogelijkheden voor protest aantekenen (geen) was het duidelijk dat deze quizmaster zijn Nederlandse pappenheimers goed kende. Na elke vraag was er een update van de stand. Al snel werd duidelijk werd dat de strijd ging tussen de echtelijke partners Suzanne en Sander waarbij aan het einde de dame definitief weg demarreerde en man en peloton op een onoverbrugbare afstand zette. Hiermee werd het laatste onderdeel onder luid applaus en gejoel afgesloten.

We kijken terug op een relaxed weekend waarbij het voor ieder wat wils was en het spreekwoordelijke ‘alles mag, niets moet’ van toepassing was. Persoonlijk vond ik het fijn dat er de mogelijkheid was om een mökki te huren. Dit jaar werden we ruim beloond door de weergoden maar uiteindelijk valt of staat het met een goede voorbereiding en organisatie. Namens de 45 deelnemers wil ik Rein, Matthijs en Johanna hartelijk bedanken voor het leuke afwisselende weekend op het eiland.

Mocht je als lezer nog een idyllische en coronaproof bestemming zoeken voor een leuke Finse vakantie (mökki + sauna + zwemmen) of voor je feest een eiland willen afhuren waar groepsactiviteiten kunnen worden georganiseerd in afwisseling met privacy voor de gasten dan is Björkholm een uitstekende optie waar jong en oud zich uitstekend kunnen vermaken. Voor meer informatie: www.visitbjorkholm.com/fi/ en info@visitbjorkholm.com.

Ronald Kneppers

Espoo, 18-8-2020