1) Wanneer ben je met je bedrijf begonnen en wat doe je precies?

Voor mijn gevoel heb ik eigenlijk helemaal geen bedrijf: ik ben architect en daardoor maak ik tekeningen. Dat deed ik in Nederland al en dat heb ik vervolgens voortgezet in Finland. Ik ben hier eerst gratis gaan werken bij een architectenbureau in Jyväskylä om werkervaring op te doen. Daar heb ik toen een contract gekregen en een aantal jaren gewerkt, waarbij ik vrij snel steeds meer verantwoordelijkheid kreeg. Maar naast mijn werk deed ik ook altijd dingen voor mezelf. Zo’n 10 jaar geleden ben ik met een collega, die er op een zelfde manier in stond, zelfstandig verder gegaan. Maar mijn bedrijf in Finland heb ik dus al veel langer. Om in het begin te overleven in Finland, heb ik alles beetgepakt wat op mijn pad kwam. Dat gaat van een gasgestookte energiecentrale in Rusland tot woningbouwprojecten. Maar zorginstellingen voor mensen of kinderen met een beperking liggen mij het meest en we zijn nu ook met de renovatie van een prachtige kerk bezig. Mijn Finse compagnon is een goede partner en vult mij qua eigenschappen perfect aan: als we samenwerken is 1 + 1 = 3.

2) Zou je hetzelfde of iets soortgelijks ook in Nederland begonnen zijn?

Ik zou denk ik hetzelfde gedaan hebben, maar dan met oud-collega’s. Die zijn samen een kantoor begonnen, dus misschien had ik me bij hen aangesloten. Maar ik heb al die jaren ook nog altijd klussen vanuit Nederland gedaan, waaronder 25 jaar geleden een woningbouwblok in Rotterdam. De online communicatie verliep toen nog met een inbelmodem. Heel af en toe doe ik nog weleens wat in Nederland, voor familie bijvoorbeeld. Ik heb onder andere gewerkt aan een boerderij en een stal omgebouwd tot zorgboerderij.

3) Wat vind je van het ondernemersklimaat in Finland?

Als je buiten de stad met ambtenaren te maken hebt, word je in zo’n kleine gemeenschap heel snel opgenomen en geaccepteerd. En ook beschermd en ondersteund. Ik kan meestal goed opschieten met mensen in mijn werk. Dat is natuurlijk ook van belang voor mijn eigen activiteiten, want ik moet continu goed communiceren met allerlei partijen. Je hebt vaak te maken met tegenstrijdige belangen tussen gebruikers, opdrachtgevers, commissies en de gemeente, dus daar ben je een belangrijke schakel in. In die zin heb ik een goed klimaat getroffen, maar het hangt ook van je eigen houding af.

4) In hoeverre denk je dat je Nederlanderschap helpt of niet helpt bij je activiteiten?

Ik heb regelmatig het idee dat mijn werk verschrikkelijk veel energie kost, omdat ik het Fins niet goed spreek. Ik heb het gevoel dat ik nog steeds tegen muren aanloop, en tegelijkertijd loop ik er doorheen. De ene dag lijkt het of er niets mogelijk is en de andere dag is er veel ruimte: ik zit daar heel erg tussenin. Je gaat van het begin, waarbij je bijna geen bevoegdheden hebt, naar nu dat je de moeilijkere projecten kunt oppakken. Als je elkaar kent in de buitengebieden, krijg je daar ook de kans voor. In de stad ziet men sneller beren op hun pad.

5) Wat zijn je plannen voor de toekomst?

Ik droom ervan om ooit nog eens les te geven op mijn oude universiteit in Delft, maar ik denk dat ik daar straks te oud voor ben. Het kan ook op een instituut in Finland zijn. Mijn grootste doel is geestelijk rust te vinden en in het nu te leven. Ik ben nu 55, maar door algemene gezondheidsproblemen 15 jaar geleden denk ik niet dat ik nog 10 jaar door kan werken. Ik zal moeten aankijken hoe het verder gaat met mijn werkzaamheden als architect en ik zie wel waar het schip strandt.

Website: https://arkitupa.fi/nl

E-mail: wim.havinga@arkitupa.fi