VIRKKALA

De cultuurgeschiedenis van Lohja moet je zoeken in Virkkala. Daar woonde Elisabeth Järnefelt, iedereen weet over haar wereldberoemde zoons. Vanuit Virkkala verstuurde haar schoonzoon Jean Sibelius het manuscript van zijn vioolconcert naar de uitgever. Ook Mannerheim heeft in Virkkala gewoond. Nog in de zeventiger jaren had Virkkala een eigen orkest, toneelvereniging en operettevereniging.Tot tien jaar geleden was Virkkala het belangrijkste dorp van ”Lohjan Kunta”. De gemeente was rijk en cultuur floreerde. Tien jaar geleden fuseerde Lohjan Kunta met Lohjan Kaupunki. Lohjan Kaupunki zat diep in de schulden en na de fusie zit heel Lohja in de schulden. Lohja heeft niet zo verstandig geinvesteerd en heeft oa een veel te grote bibliotheek gebouwd. Dit is een van de redenen waarom er op cultuurgebied drastisch bezuinigd moet worden. Het was de bedoeling van de politici om alleen het centrum van Lohja te ontwikkelen.

 

KÄSSÄ

 

Het sluiten van de kalkfabriek (1990) was in Virkkala een vreselijke catastrofe: in vrijwel elk gezin was er iemand die werkte in de fabriek.  Als een soort van troostprijs werd Kässä geschonken aan de gemeente Lohja. De overhandiging van de papieren was een feestelijk gebeuren. Kässä werd gerenoveerd en ook in het stadsplan bestemd voor cultuurgebruik, zoals ook in het officiele dokument  als voorwaarde was gesteld. Kässä valt onder monumentenzorg.Kässä is voor de inwoners van Virkkala een gebouw wat bij de meeste inwoners enorme emotionele reakties oproept. Kässä is gebouwd omstreeks 1880 in “nikkari-renessance” stijl en staat op dezelfde lijst voor bijzondere gebouwen als oa Hvitträsk en Villa Kleineh. De bouwer bezat een zagerij, zijn gezin woonde in Kässä. Het gebouw is ook gebruikt als ziekenhuis en als medisch centrum van de kalkfabriek in Virkkala. Toen in maart 2006 in de krant stond dat Kässä zou worden omgebouwd tot kinderdagverblijf, waren de inwoners van ons dorp geschokt. Dit besluit was in het geheim gemaakt en als reden werd gezegd, dat niemand  gebruik wil maken van Kässä. De waarheid is, dat men niet wist hoe je Kässä kon reserveren.Als gevolg van het sluiten van de fabriek was Virkkala ook zijn zalen kwijt kwijtgeraakt en tegenwoordig is Kässä de enige openbare gelegenheid waar  iets georganiseerd kan worden.Tussen de regels door begrepen de inwoners van Virkkala heel goed dat op wat langere termijn de bibliotheek ook zou worden gesloten. Dat doet vreemd aan, want er worden veel nieuwe woningen gebouwd en de scholen moeten uitbreiden. Sluiten van de bibliotheek zou een ramp zijn voor heel wat scholieren: de verbindingen naar Lohja met openbaar vervoer zijn niet zo goed.  Virkkala heeft zowel een fins-talige als een zweeds-talige yläaste en ook een zweeds-talig lukio.

 

PRO KÄSSÄ

Als gevolg van een whiplash (niet zo handig als je violist bent) had ik in maart 2006 tijd om de krant te lezen en las ook het nieuws over Kässä. In een spontane reaktie deed ik mee om “Pro Kässä” op te richten. Wij moesten vlug zijn, want naar wij begrepen was het was de bedoeling  van de gemeente om na de paasdagen te beginnen met het verbouwen van Kässä. In een week kreeg “Pro Kässä” meer dan duizend namen, ook de media waren geinteresseerd. Op 10 april was in Kässä de oprichtingsbijeenkomst van Virkkalan Kulttuurin Ystävät Virkby Kulturvänner waaraan bijna honderd mensen deelnamen. De vereniging moest heel snel werken om op tijd haar plannen voor te kunnen leggen aan het gemeentebestuur.Geld had de vereniging niet, ook kan zij geen subsidies aanvragen voordat de vereniging officieel is geregistreerd. Lobbyen bij politici was dagelijks werk evenals het uitleg geven over toekomstplannen.Begin juni werd onze moeite beloond: Kässä is nu officieel voor cultuur.

 

CULTUURPROGRAMMA IN KÄSSÄ

Het volgende probleem was hoe de inwoners van Virkkala te leren dat cultuur in Kässä er is voor iedereen. Het was een sprong in het onbekende. Met ingang van 7 juni is er elke woensdag een thema-avond om te testen wat de mensen willen: samenzang (enorm success zowel in het fins als in het zweeds), toneel (Kässä zat propvol), poezie (gedichtenkaraoke), natuur (hele gezinnen kwamen), tentoonstellingen (plaatselijke taiteilijaseura, kameraseura) en mij werd gevraagd om iets internationaals te doen. Ja, wat kan ik doen op internationaal gebied? Finland zit propvol met festivals met internationale musici. Voor een muziekfestival is Kässä nogal klein en op korte termijn is het niet gemakkelijk om musici voor een festival te vinden. Bovendien heeft Lohja al een muziekfestival (Tenoripäivät). Daarentegen zijn in Lohja geen wisselende exposities. Ook begreep ik dat men in Virkkala bedoelde: laat nou eens iets zien of horen van mensen uit het land waar je vandaan komt. Zo kwam het idee van het organiseren van de expositie.Samen met mijn man hebben wij afgesproken dat ons gezin de verantwoording neemt voor “Voyager Matkaaja”. Het tijdstip voor de expositie hebben we zorgvuldig gekozen: de scholen zijn dan net begonnen en we verwachten dat er hele klassen komen kijken. De thema-avond van 16 augustus is verdraagszaamheid “Yksi perhe, monta kulttuuria, mikä rikkaus!”. Ook in het dorp Virkkala wonen immigranten afkomstig uit heel wat verschillende landen. En op 19 augustus is het Virkkala-dag. Met de steun en hulp van heel wat plaatselijke inwoners heeft Virkkalan Kulttuurin Ystävät Virkby Kulturvänner deze zomer op basis van vrijwilligheid de gebeurtenissen in Kässä gerund. De aanvraag voor registratie voor de vereniging is al bij de autoriteiten. Op het moment zoeken wij uit hoe we in de toekomst kunnen gaan werken. In elk geval hebben zijn de eerste etappes gewonnen: Kässä voor cultuur! Ook hebben de mensen Kässä weer gevonden.