Voor wie toevallig in de zomer in Helsinki was, had de mogelijkheid om tussen 4 juli en 7 juli een vijftigtal zeilschepen te bekijken. Er zijn natuurlijk altijd zeilschepen in Helsinki, en het zou in eerste instantie niets bijzonders zijn om wat zeilschepen van de kade te bekijken. Echter, deze zeilschepen doen mee aan een race over de Baltische zee, ook wel bekend als de Oostzee. Interessant is dat voor Letland, Litouwen en Polen de Oostzee beter bekend is als Baltische zee, want de zee ligt voor die landen niet aan de oostkant maar aan de westkant. Voor de West-Europeanen is het natuurlijk de Oostzee en de Finnen doen daar nu aan mee. Bij de race zijn dit jaar een 6-tal havens betrokken: Klaipeda in Litouwen, Tallinn in Estland, Turku en Helsinki in Finland, Mariehamn in Åland en Szczecin in Polen. De volgorde van het aandoen van de havensteden is mij onbekend en ik beperk mij tot het bezoek aan Helsinki. Zoals op het kaartje te zien is, liggen de schepen afgemeerd langs de Pohjoisranta, aan beide zijden van Katajanokka en langs de Eteläranta, dus in het centrum van Helsinki. De laatste keer dat Helsinki aangedaan werd, was in 2013.

Naast professionele zeilers doen ook veel jongeren mee die aangemonsterd worden om bekend te raken met het zeilen, het maritiem leven en nieuwe mensen te leren kennen. Het bezoek aan Helsinki is van donderdag tot zondag, dus zeer aantrekkelijk om te gaan kijken tijdens het weekend en meedoen aan de ‘fun’ activiteiten in het Katajanokka-park en andere locaties, die door de stad Helsinki en partners worden georganiseerd. Naast de leuke dingen worden ook serieuze zaken onder de aandacht gebracht, zoals de bedreigingen van het zeeleven door lozingen en andere activiteiten. Getuige daarvan is de ‘vreemde vogel’ tussen de zeilschepen: het Finse onderzoeksschip Aranda. Niet alle schepen laten bezoekers aan boord komen en zijn daarom alleen van de kade te zien. De grote klassieke zeilschepen organiseren wel een rondleiding en trekken grote groepen bezoekers, waardoor dus lange rijen staan te wachten om eindelijk aan boord te kunnen komen, zoals de vlak bij de Aranda gelegen Guayas uit Ecuador. Wij zoeken een iets kortere rij en gaan aan boord van de Aranda en laten ons voorlichten over allerlei onderzoeken en metingen van waterkwaliteit, geluidshinder onder water en het effect op het onderwaterleven en meer interessante zaken.

Nu natuurlijk de vraag wat heeft de Tall Ships Race te maken met het Noorderlicht, waarin het gaat over relaties tussen Finland en Nederland en Nederlanders in Finland. Er is een trainingsschip uit Den Helder die meedoet aan de race. De Zr.Ms. Urania is een zeilend trainingschip van de Koninklijke Marine. Het huidige opleidingschip is de 6e versie en vaart sinds 2004. Het is van de Kits (Ketch)-type. De naam Urania komt van de muze van de sterrenkunde en is hier passend vanwege navigatie op de sterren. De crew – ik voorkom de discussie over bemanning of bemensing – bestaat uit personen van de marine, luchtmacht en landmacht. Dit is temeer interessant omdat er nu sprake is van het beleid om meer samenwerking tussen de drie legereenheden in de huidige dreigende situatie vanuit het oosten, zoals onlangs is uitgedrukt.

Op vrijdagmiddag 5 juli zijn wij in het centrum en maken we de crewparade mee. Eerst is er een fotosessie van alle deelnemers op de trappen voor de Domkerk van Helsinki, waar de crew van de Urania zich duidelijk presenteert met een groot spandoek.

Een uitzonderlijke presentatie is door de bemanning van het Ecuadoriaanse zeilschip, die in passend tenue en met muziek van zich laat horen.

Vervolgens is er een parade van het senaatsplein via Unioninkatu, Aleksanterinkatu en Simonkatu naar het Lasipalatsi-plein, voorafgegaan door het militaire fanfarecorps. Ik schenk natuurlijk extra aandacht aan de Nederlandse crew, waar ik overigens  ook kennis mee heb gemaakt.

 

Het vertrek van de zeilschepen op zondag ging niet helemaal zoals gepland heb ik begrepen. Door een stormachtige wind uit een verkeerde richting kon men niet zeilend Helsinki verlaten. Hopelijk werd het niet een misselijk makende reis naar Tallinn, en heeft men een leuke herinnering aan Helsinki overgehouden. Er hing al een dreigende lucht boven Helsinki!

Hoe is het uiteindelijk afgelopen? Ik begreep dat de Urania in de race uiteindelijk op de 15 plaats kwam.

Referenties:

Internationale organisaties: https://sailtraininginternational.org

Helsinki Event: https://tallshipsraceshelsinki2024.fi

Zr.Ms. Urania: https://www.defensie.nl/organisatie/marine/eenheden/schepen/zr-ms-urania

Tall Ships Races: https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Tall_Ships%27_Races

Arie Oudman