Eerst was het plan om in oktober een wandeling over de oude Hietaniemi-begraafplaats te maken, echter paste qua tijd dat niet voor de gids. Dus geen wandeling in herfstkleuren en vallende bladeren, dat een passende achtergrondsfeer zou kunnen opleveren. Dus gaan we wandelen onder begeleiding van onze gids Agneta in december. Het is inmiddels winters en er ligt een, voor Helsinkiaanse begrippen, behoorlijk pak sneeuw. We verzamelen voor de door Theodor Höijer ontworpen kapel uit 1872. Hij was een zeer belangrijke architect aan het eind van de 19e eeuw. Veel oude ‘juweeltjes’ in Helsinki komen van zijn hand, zoals restaurant Pukki in Korkeasaari.
Als medeorganisator, want ook Watze en Agneta participeren daarin, kom ik op tijd op de afgesproken locatie om te verwelkomen. Rond 2 uur is bijna iedereen aanwezig. Er zijn 20 deelnemers die het winterse weer trotseren. Agneta die als gids ons rondleidt geeft ons een kaart – wel handig als we verdwalen – en geeft een algemene introductie over de begraafplaats en langzamerhand begeven we ons naar het zuiden. Zie ook ons wandel routekaartje. We maken onder anderen een stop bij het graf van Frederik Ekberg, de oprichter van de Ekberg-bakkerij en het café aan de Bulevardi in Helsinki. Robert Stigell, waarvan we het graf later zien, heeft het portret reliëf aan de grafsteen toegevoegd. We lopen verder en komen bij het grafmonument van Frederik Pacius, een duits-Finse componist en muziek docent aan de universiteit van Helsinki. We passeren de grafsteen van Beda Stjernschantz, een schilder. We staan stil bij het familiegraf van de familie Walleen, Carl Johan Walleen was een vooraanstaande politicus ten tijde van de Russische overheersing van Finland en werd gouverneur van district Viborg. Ook zijn zoon Emil volgt hem in zijn voetsporen. Kortom, in dit deel van de begraafplaats liggen gedenkstenen die verwijzen naar een belangrijke deel van de Finse geschiedenis van de 18e en 19e eeuw. We gaan verder en zien het graf van J.V. Snellman, een senator.
Als we aan het eind van het pad naar rechts afslaan komen we bij pompeus graf van Robert Stigell, een fameuze beeldhouwer met sculpturen ‘Ilmarinen’ en ‘Väinämöinen’ aan de voorgevel van de Vanha ylioppilastalo in het centrum van Helsinki en ook andere bekende werken. Langzamerhand beginnen we de winterse kou te voelen en maken een begin aan de terugreis naar een warm tehuis. Maar eerst proberen we het graf te vinden van Helene Scherfbeck, een zeer bekende schilder die iedere kunstminnaar in Finland en daarbuiten moet kennen. Helaas lukt ons niet het graf te vinden dat ondergesneeuwd is. We lopen weer terug naar het nabij het startpunt van de excursie en komen bij het graf van Jaakko Pöyry, de oprichter van Ingenieursbureau Jaakko Pöyry; dat bureau is nu samengegaan met een Zweeds ingenieursbureau tot Afry. Dit graf onderscheid zich van de andere door een opmerkelijke vormgeving in de vorm van een kaars met daarbij afgebrande luciferstokjes. Vervolgens maken we een stop bij het praalgraf van Anders Edvard Ramsey, een Finse generaal in het Russische leger. Ook hier was Robert Stigell de maker van het grafmonument. Ramsey had Schotse roots, maar zijn vader was al een militair met hoge rang in Finland. Dichtbij staat ook het beeldhouwwerk op het graf van Zacharias Topelius met de titel ‘Valoa kohti’, vrij vertaald naar ‘Naar het licht’. Als laatste lopen we langs de graven van recente artiesten zoals Spede. Als voorbeeld doe ik ook een aantal foto’s van deze graven die ik eerder genomen heb in mei 2021.
We bedanken Agneta voor de rondleiding en de uitleg en de gedane moeite om ons van informatie te voorzien. We vervolgen onze weg naar de woning van Watze tegenover de begraafplaats om op te warmen met hete chocolademelk met eventueel een hartversterkertje en slagroom. Ondanks de kou was het zeer geslaagd, en zien we uit naar meer van dit soort evenementen.
Arie Oudman
