Tesla
(vervolg op Noorderlicht dec 2019)
Ik heb in de afgelopen twee jaar alweer ruim 30.000 km gereden met mijn Tesla model 3 LR. Servicebeurten of ander onderhoud zijn nog steeds niet nodig geweest, want remmen doe je doorgaans op de motor waarbij je stroom regenereert. In de stad of in de file blijkt de elektrische auto dan ook op zijn zuinigst. De meeste ritten zijn kort, hooguit 50 km, sommige zijn langer tot 200 km, waarvoor thuis opladen voldoende is. Voor echt lange trips moet je de auto onderweg of na aankomst bij bestemming opladen.
Het energieverbruik is erg variërend: in de zomer is het verbruik vaak net boven de 130 Wh/km en in de winter bij extreme omstandigheden zelfs boven de 220 Wh/km. Gemiddelde energieverbruik: 170 Wh per kilometer ofwel 17 kWh per 100 km.
Over die 34.000 km waren de energiekosten net geen € 850,00. Thuis heb ik zonnepanelen, die bijna 5 mWh per seizoen opleveren en daarmee in principe het jaarlijkse stroomverbruik van mijn auto (2,7mWh) ruimschoots overlappen. Relatief gezien rijd ik dus eigenlijk op zonne-energie.
In de beginperiode, toen er niet al te veel laadpalen waren, kreeg je onverwachte verrassingen. Nieuw voor mij was dat het energieverbruik enorm omhoog gaat als er veel water op de weg ligt. Achteraf natuurlijk vanzelfsprekend. Daarbij bemerkte ik onderweg bij Mäntsälä, dat ik met de resterende energie van 17% Vierumäki in deze omstandigheden niet met zekerheid zou bereiken. Ik besloot om naast de Prisma op de parkeerplaats aan de Huvitie op te laden. In de stromende regen ontdekte ik dat beide NIVOS-snelladers niet werkten en ook hun klantenservice gaf geen antwoord. De enige lader in de buurt was toen een 11 kW laadpaal bij de K-supermarkt en na een uur had ik voldoende opgeladen dat ik de 75 km in de stromende regen naar de Tesla-supercharger aandurfde. Tegenwoordig heb je op die route drie snelladers: Juustoporti (Fortum), ABC-Renkomäki (Ionic) en Karisto (K-Lataus).
Het officiële rijbereik (WLTP) van mijn Tesla is 530 km, maar in de harde praktijk 450 km in de zomer en 350 km in de winter. Doordat de zwaardere delen zoals de accu en de motoren laag op ashoogte zijn, heeft deze auto een uitstekende wegligging. Het ‘dual motor’-systeem, met een motor op de achteras en een op de vooras, haalt je bij glad weer gelijk uit een slip.
Voor dagelijks gebruik houd ik het oplaadniveau op 60%, maar wanneer we een grotere trip gaan maken, laad ik de accu thuis tot 95%. Naar behoefte laad ik tijdens de trip bij de publieke laadpalen, want pauzes plan je bij een supercharger/snellader die je accu binnen 40 minuten weer bijladen. Dat doe je vooral als je dezelfde dag ook terug wilt. Naast die van Tesla gebruik ik meestal Fortum, Virta of K-Lataus, waar je jezelf moet identificeren met een ‘rfid-druppel’ of pasje. Buiten die drie Finse heb ik ook Shell Recharge voor mijn buitenlandse reizen.
De langzame laadpalen in de stad of bij hotels en supermarkten zijn met 11 kW of 22 kW, waarvoor je een eigen kabel nodig hebt. Maar snelladers langs de weg, met 50 kW tot 350 kW, hebben eigen aansluitkabels met speciale stekkers CCS (Europees) of CHAdeMO (Japans).
Afgelopen mei ging ik in één dag van Laukaa naar Joensuu en terug. De hele rit was 520 km. Op de heenreis een korte koffiepauze met 15 minuten bijladen in Varkaus en 4 uur aan het stopcontact tijdens mijn bezoek in Joensuu, dat met 15 km per uur de accu tergend langzaam bijlaadde. Laat in de namiddag in een ruk weer teruggereden. Thuis aangekomen had ik nog 15% over.
Thuis staat de auto in de carport met eigen laadpunt. Ongeveer zes keer per jaar krijgt hij daar ook een update via de wifi van ons huis. Iedere keer weer iets nieuws: het herkennen van verkeersborden, verbetering van autopilot, presentatie op het schermbeeld, de instellingen van de airco, ruitenwissers en/of de nieuwste informatie voor de navigator etc. Soms krijg je het gevoel in een nieuwe auto te zitten, omdat je die nieuwe instellingen opnieuw je eigen moet maken. Het houdt je in ieder geval scherp.
Afgelopen april kon ik na het updaten van de Tesla twee weken lang ‘valet parking’ uitproberen. Dat is een onderdeel van het ‘Full Self Drive’ (FSD)-systeem. Valet parking bleek helemaal niet te werken, omdat de auto in de carport stond. Vervolgens heb ik het nog eens voor het huis uitgeprobeerd. Daar bleek dat het sturen niet mogelijk was, want de auto ‘ziet’ geen strepen op mijn grindpad.
Toch heb ik een leuke sensatie voor mijn buurman geregeld; hij kwam net langs toen ik uit de auto kwam. Even een babbeltje met hem gemaakt en al naar hem toelopend op mijn telefoon het commando ‘voorrijden’ gegeven. Al gauw riep de buurman ‘’Hé je auto rijdt!’’ Ik keerde me om en riep “ARCHIE ZIT!” en met knipperende lichten reed hij weer terug. ‘’Ach hij is zo enthousiast om met mij een ritje te maken’’, zei ik verontschuldigend.
Met een elektrische auto internationale reizen maken was 10 jaar geleden nog een utopie. Vooraf plannen van lunch- of koffiepauzes is al een ingeburgerde gewoonte geworden en waar je stopt ga je natuurlijk ook daar bijladen. Wanneer je de eindbestemming invoert, krijg je de informatie waar je kan bijladen en koffie- of lunchpauze kunt houden. De auto begint dan de accu voor te verwarmen ongeveer 20 km voor het bereiken van de supercharger, waardoor de rustpauze beperkt blijft tot een redelijke tijdspanne.
Met “a better route planner” kan je je trip goed vooruit plannen, daar staan de voornaamste snelladers vermeld, met de daarbij behorende service voor kortere of langere pauzes. De ervaring leert dat een koffiepauze al gauw 20 minuten duurt en een lunchpauze ongeveer 40 minuten vergt, of je nu een burger eet, waarbij je op je beurt moet wachten, of van het buffet je maaltje bijeen verzamelt. Via de Tesla-app krijg je een melding dat de accu weer vol is en die 20/40 minuten-regel komt daar verbazend dichtbij!
Deze zomer mijn eerste buitenlandse reis gemaakt met de Tesla. We kozen om met Finnlines naar Duitsland te gaan en van daaruit Nederland te bezoeken. De hopeloze diversiteit van laadpaalaanbieders in Europa omzeil je met Shell Recharge, een app waarmee je toegang hebt tot wel 200.000 Europese oplaadpunten.
Met een 95% volle accu uit Laukaa vertrokken, iets bijgeladen in Vierumäki tijdens een korte koffiepauze en met een 50% volle accu in Vuosaari aangekomen. Na het inchecken is er de mogelijkheid om je auto iets op te laden tijdens het wachten, voor je aan boord mag. Op de boot zet je de auto in ‘parkeerstand’, want de Tesla heeft geen handrem zoals je gewend bent. De volgende dag rijd je in Travemünde rond 22 uur van de boot af. Je kan dan ’s nachts in een ruk doorrijden of in de buurt een hotel nemen. Wij kozen voor het laatste, zodat we bij daglicht door konden rijden naar Düsseldorf (425 km). In Reinfeld, even ten zuiden van Lübeck, aan de supercharger bijgeladen tijdens het ontbijt in het moderne restaurant ernaast en in Löhne, even voor Wildeshausen, bijgeladen tijdens een koffiepauze in het Shell-tankstation even buiten de snelweg A1. Tot aan Bremen was er weinig verkeer en kon ik redelijk veilig de Tesla uittesten. De maximumsnelheid van 230 km heb ik niet aangedurfd, maar de 200 km was in een “poep en zucht” bereikt en voelde als onwerkelijk, omdat de auto muisstil over de autobahn scheurt en het landschap als een versnelde film aan je voorbij raast. Op verzoek van Liisa heb ik na drie kermisachtige acceleraties het maar opgegeven, want het werd steeds drukker op de weg en heb ik me aan het gewone verkeer aangepast.
In Düsseldorf zijn er geen laadpalen te bekennen, ook in de openbare parkeergarages niet. De weinige laadpalen waren ofwel stuk, of de Shell Recharge werd niet herkend. Bij een Total-tankstation in zuidelijk Düsseldorf kon ik via internet online betalen, maar de prijs van 85 cent leek mij wel iets te gortig, zodat ik besloot om mij op de Tesla-laadstations te concentreren, die niet aan de autobahn, maar een kilometertje verder aan een zijweg liggen in combinatie met een modern winkelcentrum. Daar kan je in alle rust en luxe eten en shoppen, inclusief gratis plassen! De pauzes duren wel iets langer, maar de vrouw is supertevreden! Oh ja, de reis duurt wel drie uur langer, maar niet vanwege het laden!
Vanuit Düsseldorf trips gemaakt naar Koblenz (Moezelstreek), Essen, Keulen en uiteraard ook naar Nederland (Roermond,Velp en Den Haag) In Den Haag hadden we iedere avond binnen een straal van 100 meter diverse vrije laadpalen. Keus genoeg om je auto tijdens de nacht bij te laden. Het kost je € 0,36 per kWh, inclusief parkeren en betalen gaat via Shell Recharge, dat aan het einde van de maand op je kredietkaart wordt verrekend. De laadpaal in het centrum van Velp bij de dr. Fabiusstraat bleek zelfs gratis en op de terugweg de auto weer volgeladen aan de superchargers bij het nieuwe Van der Valk-hotel in Duiven.
Zoon Pieter heeft beloofd een aansluiting voor het opladen te installeren zodat met een gewone stekker (16A) tijdens de nacht in 7 tot 11 uur de accu weer helemaal vol is. Hij overweegt nog krachtstroom, want dan is de oplaadklus in 3 tot 4 uur geklaard. Tesla heeft voor beide gevallen een speciale verloopstekker meegeleverd. Dus altijd aan vrienden en familie vragen of je tijdens je bezoek de auto kan opladen. Kan dat niet, dan checken hoeveel laadpalen in de buurt zijn op bijvoorbeeld oplaadpunten.nl.
De terugreis naar Travemünde (580 km) behoeft geen haast, want de boot vertrekt na middernacht. Ruim de tijd voor een lunchpauze in het Chinese restaurant bij de supercharger in Löhne en shoppen in het winkelcentrum langs de A1 bij Bremen (Brinkum) en dineren in Reinfeld, bij Lübeck. Tesla heeft de oplaadstations stategisch wel erg goed gepland! Na twee nachten op de boot ´s ochtends in Finland aangekomen, waar ik in Järvenpää aan de 50 KW snellader in de parkeergarage van de K-Citymarket de accu weer tot 95% heb opgeladen tijdens de inkopen van vers proviand voor thuis. Een stop in Vierumäki is dan ook niet meer nodig, maar wel een koffiepauze gemaakt in Leivonmäki, waar we bij de Teboil de auto gratis konden bijladen, terwijl we bij Karoliina koffie gingen drinken.
De auto heeft ook nadelen: dat beeldscherm midden in de auto is niet zo handig te bedienen tijdens het rijden, daarom heb ik mijn vrouw een spoedcursus gegeven om onder andere de airco en radio te bedienen en het dashboardkastje te openen.
Ook vind ik het jammer dat je de cruisecontrol alleen kan instellen via het autopilot-systeem, dat een lichte versie is van FSD, waarbij de 6 camera’s van de auto een belangrijke rol spelen. FSD is naar mijn mening waardeloos op het Finse wegennet en ik geloof ook niet dat veel van de ruim 4000 Teslarijders in Finland een FSD hebben aangeschaft.
Het irriteert mij dat autopilot ontiegelijk eigenwijs is. Je schrikt je echt een hartstilstand, wanneer de auto plotseling stevig gaat remmen, omdat er een vrachtwagen op de linker weghelft tegemoet komt, wat in Finland de normaalste zaak van de wereld is.
Ik wist niet dat grote regendruppels gevaarlijke objecten kunnen zijn, want bij zwaar regenweer kan de auto plotseling stevig gaan remmen. Dat is natuurlijk levensgevaarlijk op de snelweg! Ook al is door enkele updates de autopilot enigszins verbetert, het blijft in je achterhoofd zitten om op tweebaanswegen of bij slecht weer de autopilot maar uit te zetten. Ook de navigator is niet altijd precies genoeg, want de autopilot past automatisch de snelheid naar beneden aan wanneer je op de snelweg langs een afrit rijdt. Dat is gemakkelijk opgelost door het gaspedaal weer in te drukken. Omgekeerd als je op een binnenweg rijdt die parallel loopt aan een snelweg, gaat de auto soms ineens ‘gas’ geven. De rem intrappen is de enige oplossing en de cruise daarna weer instellen.
In de file is autopilot wel heel goed! De auto houdt de ingestelde afstand van je voorganger, waardoor hij ook automatisch stopt of doorrijdt, precies wat je voorganger doet. Als je met meerderen in de auto zit kun je een geanimeerd gesprek voeren en de auto let op de weg en volgt het verkeer. Ook kan je een telefoongesprek voeren, dat trouwens altijd met bluetooth via de speakers gaat, zonder al te veel aandacht te besteden aan de verkeerssituatie. Gaat het verkeer weer doorstromen, dan uiteraard weer goed opletten!
Met die 6 camera’s heeft Tesla ook een ‘Sentry Mode’ die, wanneer ingesteld, automatisch gebeurtenissen vastlegt als iets of iemand de auto aanraakt. Dit systeem stuurt alle beelden naar Tesla; wil je ze zelf ook opslaan moet je een eigen USB-opslag aanschaffen en speciaal formatteren. Daarnaast vergt het opvallend veel stroom als je de auto twee weken op het vliegveld laat staan. Mijn mening: jammer dat de verzekering daar geen interesse voor heeft want het is voor hen geen overbodige gadget.
Heel handig is de Tesla-app op je telefoon, die aangeeft wanneer de accu weer vol is of dat je een deur of kofferbak niet goed hebt gesloten, maar ook waar je je auto hebt geparkeerd, zodat je hem gemakkelijk kan terugvinden.
De frunk (opbergruimte onder de motorkap) is eigenlijk veel te klein voor een koffer of boodschappentas. Dus daar gaat alles in wat voor de auto nodig is als laadkabels, ruitensproeistof, EHBO-tasje, gevarendriehoek, veiligheidsvest etc. Onder de kofferbak is nog een extra ruimte waar je tot 80 kg aan Bols en Beerenburg kan meesmokkelen naar Finland.
Ook leuk is de ‘dog mode’ om de airco in de auto te laten draaien als je hond in de hete/koude auto moet blijven. Ook handig als je zelf even weg moet, maar vrouw en/of kinderen in de auto op je wachten. Gelukkig zijn ze niet boos over de tekst op het grote scherm: ‘Mijn baasje is zo terug’.
Johannes P. Verasdonck
